Οι υποτροπιάζουσες άφθες αποτελούν μία από τις πιο συχνές στοματολογικές παθήσεις τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά και εφήβους. Είναι μία φλεγμονώδης κατάσταση, ανοσολογικής αρχής, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα ή πολλαπλά επώδυνα έλκη (πληγές) στη στοματική κοιλότητα, τα οποία υποτροπιάζουν και δε συνοδεύονται από γενικά συμπτώματα.
Συνήθως η διάρκειά τους είναι περιορισμένη (7-15 ημέρες) αλλά είναι επώδυνες και δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στις καθημερινές στοματικές λειτουργίες, όπως στη μάσηση, στην κατάποση και στην ομιλία.
Οι άφθες διακρίνονται στις μικρές, τις μεγάλες και τα ερπητόμορφα έλκη. Η συχνότητα εμφάνισής τους και ο αριθμός τους ποικίλλει.
Που οφείλονται;
Η αιτιολογία των αφθών στο στόμα είναι άγνωστη.
Ως προδιαθεσικοί παράγοντες, ωστόσο, ενοχοποιούνται:
- ο μηχανικός τραυματισμός της περιοχής,
- αλλεργία σε τροφές ή χημικές ουσίες,
- ορμονικοί παράγοντες,
- η γενετική προδιάθεση,
- ανεπάρκειες βιταμινών και ιχνοστοιχείων,
- το άγχος.
Ελκώσεις που μοιάζουν με άφθες έχουν παρατηρηθεί και σε ορισμένα συστηματικά νοσήματα, όπως:
- αιματολογικές διαταραχές (π.χ. κυκλική ουδετεροπενία),
- σύνδρομα (π.χ, Αδαμαντιάδη-Behcet, PFAPA),
- νοσήματα του γαστρεντερικού (π.χ. νόσος Crohn),
- καταστάσεις ανοσοκαταστολής (π.χ. AIDS).
Πως αντιμετωπίζονται;
Δεν υπάρχει ειδική θεραπευτική αγωγή για τις άφθες και δεν είναι δυνατόν να προληφθούν οι υποτροπές.
Στόχοι της αντιμετώπισής τους, ωστόσο, είναι η:
- αναγνώριση και άρση του πιθανού προδιαθεσικού παράγοντα,
- ανακούφιση από τον πόνο,
- μείωση της διάρκειας των ελκών,
- μείωση της συχνότητας των υποτροπών.
Καλά αποτελέσματα στη θεραπεία των αφθών έχουν παρατηρηθεί με τη χρήση τοπικών φαρμακευτικών σκευασμάτων σε ήπιες καταστάσεις και σε σοβαρές περιπτώσεις (με πολλαπλά έλκη και υψηλή συχνότητα υποτροπών) συστηματικά χορηγούμενων φαρμάκων.
